Van zeepsteen tot Sint-Joriskerk

Overvallen door de liefde voor stenen

Ze is altijd al creatief bezig geweest. Als kind ging ze naar de tekenschool en na lang zagen mocht ze de laatste twee jaar van het middelbaar beeldende kunsten volgen in Diest. Daar kreeg ze een korte initiatie steenbewerking, maar toevallig had ze een harde steen gekregen om op te oefenen waardoor de materie haar niet meteen aansprak. Nadien is ze interieurvormgeving gaan studeren aan Sint-Lucas in Gent. De liefde voor steen overviel haar toen ze een maquette maakte voor een zeepmerk en besloot om die in zeepsteen te maken. Een origineel idee dat heel hard in de smaak viel zowel bij Filiz zelf als bij haar docente die haar aanmoedigde om hierin verder te gaan. Sindsdien is haar interesse voor stenen alleen maar groter geworden.

Een leerschool in steenbewerking

“Tijdens mijn opleiding interieurvormgeving heb ik stage gedaan bij Ilgranito in Genk, een natuursteenbedrijf dat onder meer high-end keukenwerkbladen maakt. Voordien had ik nog nooit een slijpschijf in mijn handen gehad, maar daar heb ik alles geleerd, van A tot Z. Hoe hou je een slijpschijf vast? Of hoe werken de toerentallen op een machine? Het waren zalige weken bij Genk Graniet. Ter plaatse heb ik een super goede mentor gehad. Ik wou alles testen, alles proberen. Zo heb ik veel geleerd over de verschillende steensoorten. Ik ben daar vertrokken met veel bagage en mijn interesse werd alleen maar groter.”

Filiz deed een Erasmus-jaar in Milaan waar ze het vak steenkappen volgde. “Het was een vervolgopleiding sculptuur en installatie. Daar kwamen ook dingen aan bod zoals mallen maken en met klei boetseren naar het menselijk lichaam. Dat vond ik minder mijn ding omdat ik met steen wou werken. In Milaan heb ik een docent beeldhouwen gehad en van hem heb ik veel geleerd want heeft mij alle technieken bijgebracht.”

Twijfels, tegenwind en toch doorzetten

“Op een bepaald moment is er een tussenpauze geweest toen ik het zelf probeerde als beeldhouwer. Het probleem is dat ik het heel moeilijk vind om mezelf te promoten. Dan stopt de fun voor mij. Ik heb ook een tijdje in het onderwijs gestaan en gaf kunst in het deeltijds onderwijs en algemene vakken in het reguliere onderwijs. Ik vond het heel interessant om kunst te geven maar na een tijd begonnen mijn vingers te jeuken. Ik wil het zelf doen, de persoon zijn die het maakt.”

De zoektocht naar werk verliep niet van een leiendak. “Sommige bedrijven vinden dit werk fysiek te zwaar voor een vrouw. Andere bedrijven, waar veel buitenlandse werkkrachten zijn, denken dat de werksfeer vrouwonvriendelijk kan zijn. Waarom er niet voor zorgen dat ook vrouwen welkom zijn in een bedrijf? Ik heb dat nooit begrepen. Via Constructiv ben ik bij Renotec in Geel terechtgekomen. Intussen werk ik hier zes maand.” Het is voor het eerst dat Filiz in een bouwbedrijf werkt. “Vijf jaar geleden had ik ook al bij Renotec gesolliciteerd maar toen hadden ze net iemand anders aangenomen. Je merkt dat Renotec al een aantal stappen verder staat op het vlak van werken met vrouwen want we hebben heel wat vrouwelijke projectleiders en op de afdeling glas in lood werken verschillende vrouwen.”

Soignaal werken aan erfgoed

Wat Renotec doet is heel specifiek en het voelde voor mij meteen zeer goed. De verschillende ateliers werken vaak samen aan één project, maar je werkt in aparte hallen.

Filiz praat honderduit. Het is alsof ze hier al jaren werkt. Af en toe zijn er collega’s die haar advies vragen en dan kan haar geluk niet op. “Ik heb veel geluk gehad toen ik hier net begon. Zo waren ze bezig aan de renovatie van het KADOC – Documentatie- en onderzoekcentrum van de KU Leuven. De raamlijsten met krulletjes mocht ik mee afwerken of stukken uit de nieuwe stenen halen. De hoekkrullen worden volledig handmatig met beitels afgewerkt. Dat is één van de leukste dingen die ik heb gedaan. Nu zijn we veel aan het maken voor de Sint-Joriskerk in Aalst. Met de CNC-machine worden de stenen uitgehouwen. De 3D-tekeningen worden in de computer geprogrammeerd, zo precies mogelijk naar het origineel.”

Oud vakmanschap in moderne handen

Met een extra fijn vijltje gaat Filiz heel precies te werk, ze houdt van het fijne werk. Soms wikkelt ze een stukje schuurpapier rond één van haar fijne vingers om nauwgezet tot in het kleinste hoekje krassen weg te schuren. “Ik heb ook leren tailleren of ciseleren in natuursteen. Met een beitel worden manueel om de 2 à 3 mm evenwijdige groeven in de steen gekapt. Tailleren is een oude slag die vroeger veel gebruikt werd. Bij restauratie worden de oude technieken opnieuw toegepast. Ik vind het niet erg om op de computer te werken maar het manuele werk doe ik het liefst. In het begin is het nog zoeken maar ik hou van een uitdaging. Elk project is anders en moet op een andere manier aangepakt worden. Er zijn veel tools die het werk verlichten zo nemen we bijvoorbeeld de zuignappen al seen stuk te zwaar is.”

“Wie in de bouwsector werkt, staat hier heel bewust uit passie voor de stiel. Dat is de belangrijkste reden waarom ik dit doe. Iedereen die graag met zijn handen werkt – man of vrouw – is hier aan het juiste adres. Eigenlijk zou men jongeren al veel vroeger warm kunnen maken om voor een technisch beroep te kiezen. Restauratie is een niche en er zijn niet zoveel plaatsen. De verantwoordelijken die boven mij staan, zijn allemaal vrouwen en dat vind ik fantastisch. Er zijn veel doorgroeimogelijkheden en als ik aan kinderen wil beginnen, kan ik hier aangepast werk doen. Renotec is daarin heel flexibel en samen met hen wordt zoveel mogelijk een job op maat gevonden.”

www.renotec.be